Op deze site staat ook een alfabetische
inhoudsopgave van alle artikelen 1980-1992

Maart 1982, nr. 1

Avro's Televizier over paragnosten en de ziekenfondsen
Jaap van Meekren en Wil Simon presenteren op 2 februari 1982 een programma naar aanleiding van de verlangens van paranormale genezers (magnetiseurs) dat hun behandelingen door het ziekenfonds betaald worden. Professor Muntendam (van het rapport) vond die wens begrijpelijk: als de zieke niet na reguliere behandeling en wel na alternatieve behandeling beter wordt, begrijpt die niet waarom de eerste wel en de laatste niet vergoed wordt. Professor B.S. Polak (waarnemend voorzitter VtdK) merkte op: Wat de strijkers claimen als resultaat van hun behandeling kan de kritiek van een wetenschappelijke benadering niet doorstaan, al kan de patiënt zich subjectief beter voelen. De voorzitter van de Nederlandse ziekenfondsen legde uit wat er komt kijken bij opneming in het ziekenfondspakket: de beroepsbeoefenaren moeten zich verenigen, er moet tuchtrecht zijn, de opleiding moet de goedkeuring van de Inspectie voor de Volksgezondheid hebben, en pas dan geeft de minister het groene licht.

Moerman-artsen zullen gedragsregels opstellen
De moermanartsen klagen dat ze belemmerd worden. Namens hen hebben op 20 november 1981 de kamerleden H. (Minouche) Janmaat-Abee (CDA) Fred Borgman (CDA), en Erica Verkerk-Terpstra (VVD) vragen gesteld, en die zijn op 22 december 1982 beantwoord door minister M.H.M.F. (Til) Gardeniers-Berendsen van Volksgezondheid en Milieuhygiëne. De vragen luidden:

1. Deelt de Minister de mening, dat het met de regelmaat van de klok aanklagen van de leden van de Werkgroep Niet-Toxische Geneeswijzen (de werkgroep waarin Moerman-artsen zijn verenigd), door de Geneeskundige Inspectie van de Volksgezondheid onverenigbaar is met de officiële uitspraak van de vorige Staatssecretaris van Volksgezondheid en Milieuhygiëne "dat er geen sprake van vervolging van artsen is alleen vanwege het feit dat een Moerman-dieet wordt voorgeschreven" (laatste alinea van nr. 15 426, nr. 24) en de inhoud van de op 26 maart 1979 ingediende motie-Borgman hieromtrent? (Noot: Zie het oktobernummer van "Amnesty" inzake dokter S. te B. [= H.A.M. Schram uit Berlicum, zie Actieblad juni 1982.)

2. Is het beleid ter zake sinds 9 april gewijzigd?

3. Zo neen, wil respectievelijk kan de Minister dan bevorderen, dat – hangende het door de Kamer gevraagde lopende onderzoek naar de Moermanmethode – de zogenaamde Moerman-artsen niet belemmerd worden in hun beroepsuitoefening?

Het artikel geeft het volledige antwoord van de minister en merkt op dat er twintig moermanartsen zijn, en dat er tegen vier een tuchtrechtklacht loopt, en dat om die redenen de moermanartsen hun medewerking aan een onderzoek hebben opgeschort.

Juni 1982, nr. 2

"Niet van deze tijd"
Prof. Polak hekelt wetenschapsopvatting van commissie-Muntendam
In zijn rede op de jaarvergadering signaleert Polak dat de commissie alleen let op ‘goede trouw' om na te gaan of iemand een kwakzalver is. Maar niet alleen de bedrieger is een kwakzalver, maar ook degene die het eerlijk bedoelt maar volstrekt onkundig is. Juridisch valt de scheiding te maken: bevoegd – onbevoegd, inhoudelijk: deskundig – ondeskundig. Dat is de visie van de KNMG. De commissie vindt dat alternatieve genezers gekenmerkt zijn door holisme, maar de werkelijkheid is dat vele reguliere artsen oog hebben voor ‘de hele mens' en vele genezers die lopendebandwerk doen. En wat betreft wetenschap doet de commissie alsof het onbewezene al bewezen is; een minderheidsstandpunt wordt weggemoffeld.

Ook prof. Muntendam kent de keerzijde van de medaille
In Welzijn memoreert Muntendam een kind met diabetes dat op advies van een alternatieve genezer geen insuline meer gebruikte, en na drie dagen dood was. Dat vindt hij schandelijk, evenals alternatieve therapieën tegen kanker bij mensen die nog baat kunnen hebben bij reguliere therapie.

Kritiek op rapport-Muntendam
De sectie Geneeskunde van de KNAW vindt de uitgangspunten en de conclusie van het rapport onjuist.

Grepen uit het gemengde nieuws
Een homeopathisch arts is berispt door de tuchtrechter. Hij had het penicillinevoorschrift van een andere arts voor een half jaar oude baby afgeraden. De baby stierf aan longontsteking.

Kruiden: je weet nooit wat je precies doet
De nieuwe buitengewoon hoogleraar toxicologie aan de Universiteit van Amsterdam, F.A. de Wolff, waarschuwt tegen kruiden. Het gehalte aan werkzame stof in kruiden of zwammen kan enorm variëren, afhankelijk van de plaats waar ze groeien. Maar de hoeveelheid die bij een bepaalde ziekte nodig is, luistert soms erg nauw. Je weet ook vaak niet wat zo'n kruid nog meer doet dan alleen die ene kwaal genezen.

Geen genezing uit abrikozenpitten
Bij proeven met Laetrile (amygdaline) met 156 patiënten met gevorderde kanker waren de resultaten desastreus voor Laetrile, meldt Time: ze waren er na drie maanden precies zo erg aan toe als vergelijkbare patiënten die geen Laetrile krijgen. Na acht maanden was nog maar een vijfde in leven.

September 1982, nr.3

Met vriendelijke woorden zet regering rapport-Muntendam aan de kant
Wetenschappelijk onderzoek dient het effect van alternatieve geneeswijzen aan te tonen
De medisch socioloog Cor. W. Aakster, lid van de commissie en ook lid van werkgroep ‘Onderzoek' van die commissie, riep meteen dat het schandalig was, en op 22 juli schreef Muntendam in NRC Handelsblad dat de alternatieven weinig hebben aan de vriendelijke woorden van de de regering, als die tegelijk zegt dat het effect van ‘alternatief' met natuurwetenschappelijke middelen moet worden aangetoond, net zo als de reguliere geneeskunde. Hij pleit ervoor dat ook de subjectieve waardering van de patiënt wordt meegewogen.

Kruidenboeken maken misbruik van "alternatieve hausse"
Paul van Dijk heeft twaalf kruidenboeken doorgenomen. Ze spreken elkaar allemaal tegen en alles bij elkaar zijn er per kwaal tientallen kruiden die daarvoor geschikt heten. Hij geeft het voorbeeld van bronchitis. (Per kruid zijn er ook vele toepassingen.)

Geheim van de wateren
Naar aanleiding van de plannen om in Nieuweschans een kuuroord te stichten merkt de Leidsche reumatoloog prof. dr. A. Cats op dat er uit onderzoek is gebleken dat er bij kuuroordbezoek een duidelijk vakantie-effect is: patiënten knappen ver weg niet organisch, maar wel psychisch op; dat effect houdt wel zes maanden aan. Het onderscheid tussen ziekte en welzijn wordt bij propaganda voor kuuroorden vaak vergeten.

Stotteraars niet genezen
Len Del Ferro beweert in zijn reclamemateriaal dat zijn stottertherapie bij 98 procent van de klanten succes heeft (in feite 54 van de 55 door hem gepresenteerde gevallen). In feite kon hij geen enkel voorbeeld geven van een klant die een half jaar na de ‘genezing' niet meer stottert. Dat is normaal: stotteraars verbeteren wel vaker na een therapie, maar vallen dan altijd terug. Het is echt niet alleen een kwestie van ademhaling, er is meer aan de hand. De Reclame Code Commissie constateerde 17 ontoelaatbaar boude uitspraken.

Anthroposofie-kliniek erkend als ziekenhuis
De Willem Zeylmans van Emmichovenkliniek in Zeist is nu erkend als ziekenhuis. Het is overigens niet het eerste antroposofische ziekenhuis. In de periode 1928-1940 was er in Den Haag aan de Parklaan de Rudolf Steiner Kliniek, in 1940 werd dit een algemeen ziekenhuis en pas in 1980 weer een antroposofische instelling (verpleeghuis).

December 1982, nr. 4

Alternatieven aan het woord
Medio oktober was er een congres in de Doelen in Rotterdam over de alternatieve genezerij. Aan het woord komen onder anderen A.J. Lodewijkx (wartaal over kanker en voeding) en ene Bijkerk (wartaal over genezende stralen van magnetiseurs).

Biohorma gooit er wel wat geld tegenaan
De medisch socioloog Aakster heeft ‘vastgesteld' dat kruidenmiddelen en homeopathie echt helpen (hij had 100 patiënten gevraagd naar hun ervaringen; een controlegroep is nergens te bekennen). Hij heeft becijferd dat als alternatieve geneeswijzen (lees: Biohormaproducten) in het ziekenfondspakket zouden komen, het de gezondheidszorg het fantastische bedrag van 1,3 miljard gulden zou opleveren. Als beloning krijgt hij van Biohorma een prijs van 100.000 gulden.

De Kleine Dokter is een grote koopman
Bespreking van een boek van kruidenkoopman Vogel. Ivo de Wijs heeft in de bijlage wetenschap en onderwijs van NRC Handelsblad (14 oktober 1982) flink uitgehaald naar het boek met het fameuze recept van geprakte stierenballen tegen kinderverlamming en multiple sclerose.

Tel uit je winst: Aaksters onderzoek in de lucht geblazen
De pers heeft kritiek op het ‘onderzoek' van Aakster. Wat is nou 70 procent succes bij diepgelovigen, als je weet dat 80 procenten van de klachten vanzelf overgaat?